W raporcie „Stan i struktura działalności wynalazczej w latach 2017-2023” znalazły się m.in. analizy dotyczące czterech form praw własności przemysłowej (wynalazki, wzory użytkowe, patenty, prawa ochronne na wzory użytkowe), porównanie poziomu wynalazczości Małopolski z innymi regionami, opis dziedzin techniki, wynalazki i wzory użytkowe zgłaszane przez różne podmioty, małopolskie szkoły wyższe i udzielone im patenty.

Województwo małopolskie jest jednym z głównych ośrodków innowacyjności w kraju. Potwierdzają to m.in. wskaźniki dotyczące działalności wynalazczej, w których Małopolska zajmuje czołowe lokaty wśród województw w kraju. W przeliczeniu na liczbę ludności w każdym ze zgłoszonych w latach 2017–2023 praw własności intelektualnej, Małopolska plasowała się w pierwszej trójce w kraju.

W cyklu sześcioletnim (2017–2023) Małopolska odnotowała spadek w każdej z form działalności wynalazczej z wyjątkiem wynalazków. Jednak po uwzględnieniu zmiany rok do roku, w każdej z dziedzin nastąpił przyrost w stosunku do roku 2022.

Wynalazki w Małopolsce w latach 2017–2023

Pod względem liczby wynalazków zgłoszonych w latach 2017–2023 w przeliczeniu na liczbę ludności Małopolska jest klasyfikowana na trzecim miejscu w kraju (772 wynalazki/1 mln osób). 66% wszystkich wynalazków z województwa małopolskiego zgłoszono w Krakowie. Również w przeliczeniu na liczbę ludności Kraków wypadł najkorzystniej.

Liczba wynalazków zgłoszonych w Małopolsce w 2023 r. wyniosła 406, tj. o 61 więcej niż w roku poprzednim, a zarazem najwięcej od 2018 r.

W ostatnich sześciu latach utrzymuje się wyraźna przewaga własności państwowej nad prywatną. Najwięcej zgłaszanych wynalazków ponownie wpłynęło z sekcji edukacja (34%). Prawie co drugi wynalazek zgłosiły podmioty sektora gospodarki. Najczęstszą dziedziną techniki, w której zgłaszano wynalazki, była inżynieria lądowa.

Wykres 1. Wynalazki zgłoszone w latach 2017–2023 w Małopolsce według dziedzin
techniki (pierwsza dziesiątka)

Spośród małopolskich uczelni najwięcej wynalazków zgłosiły Akademia Górniczo-Hutnicza (403 wynalazki), Politechnika Krakowska (233 wynalazki), a następnie Uniwersytet Rolniczy (130 wynalazków). Dla porównania w samym 2023 roku sytuacja przedstawiała się następująco: Politechnika Krakowska – 62 wynalazki, Akademia Górniczo-Hutnicza – 58 wynalazków, Uniwersytet Rolniczy – 22 wynalazki.

Wzory użytkowe w Małopolsce w latach 2017–2023

W 2023 roku w Małopolsce zgłoszono 103 wzory użytkowe i jest to najlepszy wynik od 2018 r. W przeliczeniu na liczbę ludności w latach 2017–2023 Małopolska odnotowała drugi wynik wśród województw (184 wzory/1 mln osób).

Udział własności państwowej stanowił zaledwie 4% przy 52% własności prywatnej. Prawie co drugi wzór użytkowy dotyczył sekcji przetwórstwo przemysłowe. W 2023 roku 60% wzorów użytkowych zgłosiły podmioty sektora gospodarki. Najwięcej wzorów użytkowych w zakresie dziedzin techniki pochodziło z zakresu inżynierii lądowej.

W latach 2017–2023 Uniwersytet Rolniczy zgłosił prawie połowę wszystkich wzorów użytkowych przedłożonych przez uczelnie. Najwięcej wzorów zgłosiły powiaty miasto Kraków (204) i chrzanowski (61). W przeliczeniu na liczbę ludności najkorzystniej wypadł powiat chrzanowski.

Wykres 2. Udział szkół wyższych w strukturze zgłaszanych wzorów użytkowych –
okres 2017–2023

Patetnty w Małopolsce w latach 2017–2023

W 2023 roku w Małopolsce udzielono 215 patentów. W przeliczeniu na liczbę ludności w latach 2017–2023 Małopolska odnotowała trzeci wynik wśród województw (598 patentów/1 mln osób).

Od 2017 r. liczba patentów spadła o 35% i jest to gorszy wynik od średniej dla kraju o 14%. Dominowała własność państwowa (58% przy 30% prywatnej w 2023 r.). Prawie co drugi patent udzielono sekcji edukacja. Najwięcej patentów udzielono szkołom wyższym.

Dominującą dziedziną patentów technicznych w województwie małopolskim była inżynieria lądowa, a w Polsce – chemia wysokogatunkowych związków organicznych. Ponad połowę patentów udzielonych uczelniom otrzymała Akademia Górniczo-Hutnicza.

Niemal 3 na 4 patenty udzielono w Krakowie. W przeliczeniu na liczbę ludności najlepiej wypadły powiaty Małopolski Zachodniej i Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego.

Prawa ochronne na wzory użytkowe w latach 2017– 2023

W 2023 r. udzielono 48 praw ochronnych na wzory użytkowe. W przeliczeniu na liczbę ludności w latach 2017–2023 Małopolska odnotowała drugi wynik wśród województw (137 praw ochronnych na wzory/1 mln osób).

Udział prywatnej formy własności spadł do 52% w 2023 roku. Ponad połowę praw ochronnych na wzory użytkowe przyznano sektorowi przetwórstwa przemysłowego, a najwięcej praw ochronnych przyznano podmiotom sektora gospodarki. Dominującą dziedziną techniki była inżynieria lądowa (155 udzielonych praw).

W latach 2017–2023 praw ochronnych na wzory użytkowe udzielono głównie trzem małopolskim uczelniom: Uniwersytetowi Rolniczemu (38%), Akademii Górniczo-Hutniczej (29%) i Politechnice Krakowskiej (29%). W przeliczeniu na liczbę ludności w latach 2017–2023 najwięcej praw ochronnych przyznano w powiatach Nowy Sącz (40) i chrzanowskim (33).

Więcej szczegółowych informacji w raporcie.