Jaki jest poziom cyfryzacji, automatyzacji i robotyzacji małopolskich przedsiębiorstw? Jak ten poziom wpływa na podwyższanie kompetencji pracowników z zakresu nowoczesnych technologii, a także na poziom zatrudnienia? W jakich obszarach wdrażane są procesy automatyzacji i robotyzacji?
Na te i więcej pytań odpowiada raport Małopolskiego Obserwatorium Rozwoju Regionalnego pt. „Małopolskie przedsiębiorstwa w dobie rewolucji technologicznej: automatyzacja i robotyzacja a zatrudnienie”.
Automatyzacja i robotyzacja stanowią rezultat dokonującego się postępu technologicznego i rozwoju rynku pracy. Dzięki zaawansowanym procesom technologicznym i innowacjom zachodzącym na przestrzeni ostatnich lat praca człowieka i rąk ludzkich zastępowana jest coraz częściej przez maszyny i urządzenia. Tego typu substytucja może dotyczyć wybranych pojedynczych czynności lub grup czynności, za pomocą procesów technologicznych związanych z poszczególnymi fazami produkcji dóbr i usług. Oto wybrane najważniejsze wnioski z badania.
Cyfryzacja przedsiębiorstw
Najpopularniejszym rozwiązaniem cyfrowym, z którego korzystają badani przedsiębiorcy, jest e-bankowość i e-księgowość – 3/4 badanych firm posługuje się nimi. Dwie na trzy badane firmy z Małopolski korzystają z technologii cyfrowych w kontaktach z administracją. Niemal 60% badanych firm ma własną stronę internetową, a połowa – profil w mediach społecznościowych. Około 1/3 badanych przedsiębiorstw pracuje w chmurze oraz korzysta na co dzień z aplikacji mobilnych.
Analiza i zarządzanie wielkimi zbiorami danych (big data) nie cieszy się jeszcze dużą popularnością wśród badanych firm – jedynie 7% wskazało na korzystanie z tego typu procesów. Jedna na cztery badane firmy w Małopolsce inwestowała w ostatnim roku w nowe technologie cyfrowe i aktywa cyfrowe (np. software, sprzęt ICT, rozwiązania mobilne).
53% badanych małopolskich firm nie organizowała w ostatnim roku dla pracowników szkoleń dotyczących nowych technologii cyfrowych i nie planuje ich w przyszłości (główny powód to „brak potrzeby”). Jedna na cztery firmy nie realizowała szkoleń ani zewnętrznych, ani wewnętrznych, ale planuje je zorganizować.
Procesy automatyzacji i robotyzacji
Wdrażanie automatyzacji procesów produkcyjnych, jak i korzystanie z tzw. urządzeń Internetu rzeczy deklaruje co czwarta firma biorąca udział w badaniu. Zdaniem uczestników badań jakościowych automatyzacja występuje w wielu obszarach. Jej wdrażanie zależy głównie od wielkości firmy i branży. Częściej wskazywano na duże firmy produkcyjne, których skala działania jest szeroka bądź też firmy mniejsze, ale odznaczające się dojrzałością biznesową.
W Małopolsce rozwija się automatyzacja w zakresie inżynierii mechanicznej, przemysłu obróbkowego, spawalnictwa, Automotive, branży farmaceutycznej. Respondenci wywiadów indywidualnych i grupowych wymieniali także branżę przetwórczą, logistyczną, magazynową, finansową, medyczną i tzw. Life Science. Procesy automatyzacyjne są również obecne w administracji, obsłudze klienta czy księgowości.
Do największych korzyści, jakie można odnieść dzięki automatyzacji i/lub robotyzacji, badane przedsiębiorstwa zaliczyły wzrost produktywności i efektywności pracy. W czołowej trójce znalazły się także: minimalizacja ryzyka błędów oraz wzrost innowacyjności.
Według respondentów badań jakościowych Kraków zajmuje bardzo wysoką pozycję w kraju w zakresie automatyzacji i robotyzacji procesów biznesowych z uwagi na liczną obecność dużych firm z sektora nowoczesnych usług dla biznesu w stolicy Małopolski.
Firmy działające w Krakowie są w lepszej sytuacji niż te działające poza aglomeracją z uwagi m.in. na dostęp do wiedzy i zasobów ludzkich. Respondenci badań jakościowych uważają, że problemy związane z możliwością pozyskania wykwalifikowanej kadry pracowniczej poza aglomeracją krakowską mogą być barierą w procesach automatyzacji.