Badanie obejmujące 1200 podmiotów prowadzących działalność na terenie województwa małopolskiego przeprowadzono w maju 2022 roku.

Pytania obejmowały trzy obszary tematyczne – ocenę koniunktury bieżącej i spodziewanej w okresie najbliższych 3 miesięcy, zagadnienia gospodarcze i zagadnienia rynku pracy.

Firmy prowadzące działalność borykają się w ostatnich miesiącach z nagromadzeniem szeregu zjawisk mogących niekorzystnie wpłynąć na ich bieżącą aktywność. Niektóre z tych zjawisk są dosyć powszechne w odczuciu respondentów. Do najczęściej wskazywanych należały:

• Inflacja 

Problem ze wzrostem cen zaznaczyło 92% respondentów, z czego większość uważa, że wpływ inflacji na działalność jest bardzo znaczący. Co ważne – niezależnie od wielkości podmiotu respondenci byli wyjątkowo zgodni w swojej ocenie. Czym jednak może w rzeczywistości skutkować to zjawisko? Po pierwsze – pojawia się obawa o utratę konkurencyjności z uwagi na wzrost cen, które firmy muszą podnieść na swoje wyroby lub usługi. Odpowiedź taką zaznaczyło 63% respondentów dostrzegających utrudnienia spowodowane inflacją. Szczególnie silne obawy wyrażali przedstawiciele mikrofirm, o liczbie pracujących do 9 osób. Po drugie – inflacja uniemożliwia rzetelne planowanie strategii rozwoju firmy. Zdanie takie podzieliło 61% ankietowanych z grupy odczuwających kłopoty ze wzrostem cen. Jest to szczególnie trudny problem, gdyż rysuje wizję stagnacji gospodarczej w dłuższym okresie. Wreszcie po trzecie – w prawie połowie firm odczuwalna jest presja płacowa (49% odpowiedzi z tej grupy), a to może tworzyć przesłanki do spirali inflacyjnej.

• Koszty prowadzenia działalności
  

Jako mające istotnie lub umiarkowanie negatywny wpływ opcję te zaznaczyło 89% respondentów. Zjawisko to jest silnie powiązane z inflacją i implikuje podobne skutki, chociaż na koszty wpływ mają również inne przyczyny, choćby regulacje prawne (np. podnoszenie płacy minimalnej).

• Wojna w Ukrainie
  

Negatywnie odbiła się na działalności 67% ankietowanych. Z tej grupy przeszło połowa (55%) dostrzega problemy poprzez odczuwalny brak surowców i półproduktów, a 25% – poprzez utratę powiązań biznesowych.

• Pandemia COVID i jej skutki
  

Wprawdzie sama epidemia w obecnym okresie wyraźnie nie jest groźna, to jej negatywne skutki w dalszym ciągu są odczuwalne w działalności podmiotów – taką opinię wyraziło 64% respondentów. Z tej populacji największym dostrzegalnym problemem (dla 69%) jest utrata lub znaczące ograniczenie kontaktów z klientami, spowodowane nałożonymi izolacjami, co w efekcie przekłada się na ograniczenie zamówień. Również dodatkowe koszty związane z wymogami sanitarnymi są widoczne w 47% podmiotów, szczególnie w dużych jednostkach.

Obecnie problemy w zakresie finansów firmy, zarówno przejściowe, jak i istotne, deklaruje 46% odpowiadających. Zdaniem 41% sytuacja jest stabilna. Natomiast pogorszenia sytuacji finansowej w okresie najbliższych 3 miesięcy spodziewa się 47% ankietowanych. Obawy przed zmianami w przyszłości wyrażają głównie firmy mające już obecnie problemy finansowe.

Pewnym rozwiązaniem problemów, przed którymi stoją firmy jest modernizacja i unowocześnianie procesów w zakresie prowadzenia działalności. Oczywiście nie mogą one iść w poprzek przyjętej koncepcji rozwoju firmy, a więc wypracowanym strategiom bądź planom rozwojowym, o które trudno w dobie dynamicznej inflacji. Tym niemniej znacząca grupa podmiotów (26%) planuje w ciągu roku podjęcie działań w zakresie wdrożenia nowych form promocji produktów i usług (innowacja marketingowa). Niewiele mniej, bo 23% respondentów deklaruje wprowadzenie do sprzedaży w ciągu najbliższego roku nowego lub znacząco udoskonalonego wyrobu (innowacja produktowa). Działania w zakresie innowacji deklarują głównie firmy największe, aktywność ta maleje wraz ze spadkiem wielkości firm.

Rynek pracy został dokładnie przetestowany w okresie rozwoju i trwania pandemii COVID-19. Z pozycji podmiotów gospodarki narodowej okazało się, że kadry są bezcennym kapitałem, który należy chronić i utrzymywać. Można pokusić się o stwierdzenie, że małopolskie podmioty zdały ten egzamin w trudnym dla wszystkich okresie celująco. Obecnie rzeczywistość rysuje kolejne wyzwania, którym powinni sprostać przedsiębiorcy, prezesi, dyrektorzy wszelkich firm.

Obecnie sytuację kadrową jako stabilną deklaruje 57% ankietowanych. Jest to o 8 punktów procentowych więcej, niż wykazano w podobnym badaniu przeprowadzonym na początku stycznia br., a więc jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie. Mało tego – w ciągu najbliższych 3 miesięcy zdaniem 79% respondentów sytuacja kadrowa nie ulegnie zmianie lub się poprawi. Stosunkowo niezła sytuacja kadrowa jest również m.in. efektem wprowadzenia przez pracodawców elastycznych form świadczenia pracy, oczywiście na stanowiskach, gdzie jest to możliwe.

Zapraszamy do zapoznania się z raportem.