Głównym celem niniejszej edycji badania opinii mieszkańców Małopolski, przeprowadzonej na przełomie maja i czerwca 2023 roku, było pozyskanie informacji na temat postaw Małopolan względem imigrantów pochodzących z różnych kręgów kulturowych i różnych obszarów geograficznych.

Wyniki przeprowadzonych analiz posłużą ocenie prowadzonych polityk publicznych oraz będą przydatne w identyfikacji punktowych obszarów interwencji polityki regionalnej, jak również będą stanowić wkład do tworzonej „Diagnozy sytuacji imigrantów w województwie małopolskim”.

Raport zawiera najważniejsze zagadnienia, o jakie zostali zapytani mieszkańcy regionu, oraz wnioski m.in.:

Częstotliwość spotykania i osobisty kontakt z cudzoziemcami mieszkającymi w Małopolsce

Cudzoziemcy stali się nieodłącznym elementem małopolskiej przestrzeni i życia Małopolan. Niemal 60% badanych Małopolan spotyka ich co najmniej kilka razy w tygodniu (z czego ponad 1/3 spotyka ich codziennie). Częściej spotykają cudzoziemców mieszkańcy Krakowa (85% ma z nimi styczność co najmniej kilka razy w tygodniu lub codziennie). Ponad 55% respondentów zna osobiście cudzoziemca mieszkającego w Małopolsce – niemal 1/4 ma go w kręgu swoich znajomych, a ponad 1/5 respondentów pracuje razem z nim.

Nastawienie Małopolan względem imigrantów z różnych kręgów kulturowych i obszarów geograficznych

Najbardziej pozytywny stosunek Małopolanie przejawiają względem przyjezdnych z krajów UE, Europy Zachodniej i USA (79%) oraz krajów Europy Wschodniej2 (63%). W nastawieniu Małopolan do imigrantów z krajów Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej więcej jest skojarzeń pozytywnych niż negatywnych (38% vs. 24%), jednak w porównaniu do oceny krajów bliskich nam kulturowo, Małopolanie odnoszą się do tej grupy imigrantów mniej przychylnie.

Poziom sympatii Małopolan względem imigrantów z uwagi na cel przyjazdu do Polski

Małopolanie największą sympatię odczuwają względem imigrantów, którzy przyjeżdżają do Polski w celu ucieczki przed głodem (ocena 8,2 w skali 10-stopniowej). Na drugiej pozycji ulokowali się imigranci uciekający przed prześladowaniami religijnymi i etnicznymi (ocena 7,5).

Ocena działania różnych instytucji i organizacji wobec ukraińskich uchodźców po wybuchu wojny na Ukrainie

Ponad 3/4 badanych mieszkańców regionu pozytywnie ocenia działania zwykłych obywateli na rzecz pomocy uchodźcom. Na drugiej pozycji z wynikiem 69% uplasowały się organizacje pozarządowe. Ponad połowa Małopolan pozytywnie ocenia także działania podejmowane ze strony samorządu województwa (55%). Najsłabiej postrzega się natomiast w tej kwestii działania rządu (47%).

Opinia odnośnie dostępu imigrantów do zezwoleń na pobyt stały i pracy, świadczeń socjalnych i ochrony zdrowia w Małopolsce

Najwięcej wskazań pozytywnych wśród ogółu Małopolan dla zezwolenia na pobyt stały i pracę w Małopolsce ponownie dotyczyło przyjezdnych z krajów UE, Europy Zachodniej i USA (67%). Najniżej oceniono możliwość otrzymania zezwolenia na pobyt stały i pracy dla obywateli krajów Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (33% wskazań pozytywnych vs. 37% wskazań negatywnych).

W opinii ogółu Małopolan tylko obywatele krajów UE, Europy Zachodniej i USA przekroczyli wartość 50% ocen pozytywnych z zakresu dostępu do świadczeń socjalnych i ochrony zdrowia na takich samych warunkach jak Polacy. Tylko 1/3 badanych Małopolan wypowiedziała się w tej kwestii pozytywnie, jeśli chodzi o przyjezdnych z krajów odległych kulturowo.