Przedmiotem raportu „Zintegrowany model operacyjny inteligentnego miasta – rekomendacje dla implementacji w małopolskich miastach średniej wielkości i miastach powiatowych” była analiza uwarunkowań miast średniej wielkości i miast powiatowych w Małopolsce pod kątem możliwości stosowania rozwiązań inteligentnego miasta.

Analiza dojrzałości inteligentnego miasta oraz zaangażowania interesariuszy pozwoliła stwierdzić, że w przypadku średnich i powiatowych miast Małopolski możemy wskazać na pięć grup ośrodków:

miasta o najwyższym poziomie dojrzałości i stosunkowo wysokim zaangażowaniu interesariuszy (Tarnów i Nowy Sącz),
miasta takie jak Limanowa i Dąbrowa Tarnowska, w których procesy inteligentnego miasta zostały już zainicjowane, ale powinny one przyśpieszyć przy większym zaangażowaniu interesariuszy, gdyż jest ono dotąd małe,
grupę miast takich jak Myślenice, Bochnia i Miechów cechuje w miarę proporcjonalny poziom dojrzałości oraz zaangażowania interesariuszy,
grupę miast takich jak Oświęcim, Gorlice i Sucha Beskidzka, gdzie poziom zaangażowania interesariuszy jest wyższy niż osiągnięty poziom dojrzałości,
grupa miast takich jak Zakopane, Wadowice i Andrychów posiadających bardzo niski poziom dojrzałości przy jednocześnie pojawiającym się zaangażowaniu interesariuszy.

Wyodrębnienie pięciu grup miast pozwala na wskazanie deficytów w różnych obszarach i może pomóc w priorytetyzacji celów rozwojowych, które – co podkreślaliśmy – powinny być zrównoważone. Paradygmat Inteligentnego Miasta (PIM) wyznacza wymiar wizji, procesów i obywatelskiego zaangażowania, które należy umiejętnie połączyć, by realizować inteligentną transformację miasta.

Badanie potwierdza wyraźną funkcję średniego i powiatowego miasta Małopolski jako centrum usług publicznych. Taka rola oferuje wiele możliwości aplikacyjnych dla inteligentnego miasta: dzięki przyjęciu PIM możliwe jest uzyskanie regionalnej konkurencyjności rozumianej jako budowa oferty usług publicznych o wysokiej jakości. Przeanalizowane dokumenty strategiczne oraz samoocena ekspertów miejskich wskazują generalnie na znaczenie usług z zakresu kultury, edukacji i rekreacji.

Z kolei, gdy mowa o celach strategicznych, to dominują te, które odpowiadają bądź wdrażaniu nowoczesnej gospodarki, bądź odnoszące się wprost do sfery jakości życia mieszkańców. Przy wysokim poziomie zaludnienia województwa funkcja osadnicza miasta nabiera szczególnego znaczenia: wobec ogólnokrajowych, niekorzystnych tendencji demograficznych, rozwój funkcji rezydencjonalnych i osadniczych należy postrzegać jako poważną szansę rozwojową, a każdego nowego mieszkańca jako ważnego klienta – odbiorcę usług świadczonych przez miasto. W kontekście inteligentnego miasta rola klienta winna być dodatkowo rozszerzona – do współtwórcy inteligentnego miasta. Niestety, relatywnie rzadko wskazywane są w strategiach cele związane ze wzmocnieniem kompetencji mieszkańców, ukierunkowanymi na proaktywne włączanie tej grupy interesariuszy do procesów zarządzania publicznego.

Podsumowując wynik badań należy stwierdzić, że obszarem wdrażania inteligentnego miasta powinno być projektowanie, rozwój i doskonalenie usług publicznych dostarczanych zarówno aktualnym mieszkańcom, jak i przyciągających potencjalnych mieszkańców miast, dojeżdżających do nich z mniejszych miejscowości, bądź migrujących z Krakowa. W tym kontekście należy podkreślić znaczenie rozwiązań inteligentnego miasta w doskonaleniu sieci usługi i wiązaniu usług z różnych obszarów (silosów) przy równoległej optymalizację kosztów funkcjonowania usług publicznych i administracyjnych stanowiących istotne obciążenie dla budżetu gminnego.

Warto podkreślić, że wykorzystana w badaniu metoda nie jest wyłącznie podstawą do analizy potencjału i stopnia dojrzałości miasta, ale może także służyć do zwizualizowania zakładanych celów strategicznych w obszarach inteligentnego miasta.

Zapraszamy do lektury.